وطن ...

هرقدر هم که دیدگاه های "جهان وطنی" این روزها رونق گرفته باشد، تاثیر عمیقی که کشورها بر نگرش انسان نسبت به جهان هستی دارد، غیر قابل انکار است. این را به سادگی می شود از سرود ملّی کشورها فهمید. مثلا کشورهایی که روحیه ی برتری جویی عجیبی دارند، مثل انگلستان و آلمان و فرانسه، سرودهای ملّی شان بوی فتح و تفوّق می دهد. سرود ملّی آلمان مثلا اینطور آغاز می شود که "آلمان .. آلمان .. بالاتر از هرچیز .. بالاتر از همه چیز در جهان ..". یا همینطور است بریتانیا .. که نه یک، و چند سرود دارد. همه ش بوی مهتری جاودانه می دهد. مشهورترین ش همان است که با درود به شاه و ملکه و کشورگشایی و شکست ناپذیری آنان آغاز می شود. فرانسه امّا، روحیه ی جسارت و پرخاش دارد. سرودشان اینطور است که " فرزندان فرانسه به پا خیزید که روز شکوه و سرافرازی فرا رسیده است ... " 

کشورهای اروپای شرقی، در بحران هویت بوده اند همیشه. سرود ملی چک مثلا با این عبارت آغاز می شود که "سرزمین مادری ام کجاست؟‌" ..  اسلواک ها می خوانند "اسلواکی دوباره جان تازه خواهد گرفت .. " یا سرود ملّی لهستان، اینطور است که "لهستان هنوز گم نشده است ...". می بینید؟ کسی که در این کشورها به دنیا می آید،‌ از همان ابتدا متوجّه بحران هویت است. اینست که انگلستان و آلمان، پر است از کارگران و کارمندان ارزان اروپای شرقی و به خصوص لهستانی. چون نمی دانند کجا ایستاده اند و برای چه باید بمانند ...

سرود ملّی ژاپن، که به کیمیگایو مشهور است، در رثای امپراطور است،‌ که با شکوه و جاودانه بماند. سال های سال. و ملّت را مثل صخره ای بسازد از سنگ ریزه ها. منظورش اینست که مردم سنگ ریزه هستند و فشار امپراطور باعث می شود آنها به هم بچسبند و صخره ی بزرگی شوند. اشاره دارد به یک پدیده ی زمین شناسی. سرود ملّی شان به آن ها تواضع و کارگروهی را یاد می دهد. و اینکه همیشه باید فشار رویشان باشد که صخره ی سختی شوند. اینست که اکثر ژاپنی هایی که دیده ام کارگران قابل، پرکار و متواضعی بوده اند. و البته مدیرانی بسیار بد. چون به آن ها یاد داده اند که سنگ ریزه باشند و نه بیشتر ...

سرود ملّی آمریکا، سراسر التهاب ست. "فرانسیس اسکات کی" آن را در بحبوحه ی جنگ انگلستان با آمریکا سروده است. وقتی آتش و دود و خون فراگرفته ست پرچم آمریکا را، بر بالای فورت مک هنری. شعر اینطور شروع می شود که "در این ساعات صبحگاهان، بگو می بینی آن پرچمی را ... ". که صحنه را پس از جنگی خونین به تصویر می کشد ...

.

.

این میان، سرود ملّی جمهوری اسلامی فوق العاده است. بهترین چیزی است که می تواند یک کشور با آن شروع کند. آرام و آرمان خواهانه ست، با اینکه پس از انقلابی اساسی و هشت سال جنگ سخت نوشته شده است. سخنش حق باوری و حق یاوری است. تواصی به مهر و صبر و حق است: "سر زد از افق/ مهر خاوران/ فروغ دیده ی حق باوران .." بی نظیر است. نیست؟ ...