هیهات من الذلّه ..

" اکنون که من به فکر رسیدن به ساحلم 

  در فکر غرق کردن کشتی ست ناخدا ... "

سازش ذلیلانه یا نرمش ِ قهرمانانه ...

چهارده سال پیش، بحث های تئوریک فلسفه ی سیاسی اسلام باب بود. مباحثی نظیر خشونت، سازش، سماح و تساهل. یکی از مهمترین بزنگاه های ماجرا به نظرم، مناظره ی آیت الله مصباح بود با آقای حجتی کرمانی. من آن مناظره را خوب یادم هست. خواندن متن این مناظره را به دوستان بسیار توصیه می کنم. هنوز که هنوز است قابل استفاده و دقیق ست. صحبت های آقای مصباح منظم و اصیل ست و جواب های آقای حجتی عمدتا سیاسی و عوام فریبی. آن زمان ها باب بود که کسی مخالف "تساهل و تسامح" حرف بزند، خشن ست .. گروه فشار ست .. انحصار طلب .. و افراطی .. چیزی شبیه این روزها .. آنجا بود که برای اولین بار آن تعبیر پیامبر صلوات الله علیه را در مورد امام علی علیه السلام شنیدم .. که انّه خشن فی ذات الله غیر مداهن فی دینه .. یعنی در دین خدا استوار و خشن ست و کوتاه نمی آید ... 

.

.

مرور آن مباحث پس از چهارده سال، خالی از لطف نیست .. خصوصا امروز که سازش رمز دهان عده ای ست که آن سال ها را با هیاهو سپری کردند و فرصت نکردند چیزی از گذر آن روزها یاد بگیرند ..